Het opmerkelijke jaar 2020 loopt op zijn einde. De overgang van oud naar nieuw zal op enkele knallende champagnekurken na sereen verlopen. En zo rollen we ongemerkt het volgende decennium van de 21e eeuw binnen. Tijd om een stand van zaken op te maken en vooruit te blikken.
HET JOJO-EFFECT VAN 2020
Midden maart gingen wereldwijd de grenzen op slot. Gestrande reizigers werden in allerijl geëvacueerd om vervolgens in hun kot te blijven. Vliegtuigen werden onder zeil op het tarmac geparkeerd. Cruiseschepen gingen aan de ketting. Hotels gingen op slot. Veel extremer kon een afkickregime van reizen niet worden. Het dieptepunt werd bereikt. Alle reizen werden geannuleerd.
Op 15 juni kwam dan het verlossende nieuws. Reizen binnen de EU werd weer mogelijk. Dit ging niet zonder slag of stoot. Er werd gejongleerd met kleurcodes alsof het een lieve lust was. Er werd geannuleerd, omgeboekt en opnieuw geannuleerd. Maar ondanks de vele bomen in het bos van verwarrende reisadviezen, coronatesten en formulieren wisten de overtuigde reizigers hun weg te vinden. Anderen kozen voor een staycation in eigen land.
Officieel werden de grenzen naar bestemmingen buiten Europa nooit heropend. Het werd een diplomatiek compromis. Vanaf 25 september werden reizen naar alle bestemmingen binnen en buiten de EU, inclusief rode zones, terug mogelijk. Alleen werden ze sterk afgeraden en golden er strenge test- en quarantainemaatregelen.
Ondertussen was ook het gebruik van het Passenger Locator Form (PLF) ingeburgerd. Op 1 oktober werd de verplichte quarantaine ingekort van 14 naar 7 dagen. Via het zelfevaluatieformulier werd de mogelijkheid gecreëerd om aan de test- en quarantaineverplichting onderuit te komen. Goed gedrag werd eindelijk beloond. Het hoogtepunt van de versoepelingen werd hiermee bereikt.
Midden oktober werden de kleurcodes binnen Europa op elkaar afgestemd. Het nieuwe credo werd “meer testen, minder quarantaine”. Ook Brussels Airport opende zijn eigen COVID-19 testcentrum dat tijdens de herfstvakantie een enorm succes kende. Maar dat kon of mocht niet blijven duren.
Op het Overlegcomité van 27 november kon je al nattigheid voelen. Men zou de regels m.b.t. reizen terug verstrengen. De Europese skistations werden voor buitenlanders gesloten. Op 7 december werd in de pers aangekondigd dat iedereen die uit een rode zone terugkeert opnieuw verplicht in quarantaine zou moeten, ongeacht de score van het zelfevaluatieformulier. Voorbarig zo bleek. Achter de schermen werd het een politiek geworstel.
Op 18 december werden nieuwe beslissingen aangekondigd. En daar zullen we het vooralsnog mee moeten doen.
We hebben in 2020 met zijn allen gejojood van een complete lockdown, naar haalbare versoepelingen en terug naar strengere regels. Een jojo-effect is ongezond, maar ook daarvoor heeft men een medicijn gevonden: het corona-vaccin
PERSPECTIEF VOOR REIZIGERS IN 2021
Iedereen die langer dan 48 uur in een rode zone in het buitenland verblijft moet bij terugkeer in België 7 dagen in quarantaine én moet die afsluiten met een negatieve test.
Behalve wanneer je via het Passenger Locator Form (PLF) en de zelfevaluatie vragenlijst kan aantonen dat de kans op besmetting laag was door je gedrag op reis. Tot hier wijzigt er dus niets aan de situatie die we kennen vanaf 1 oktober 2020.
Maar vanaf 21 december werd de berekening van de risicoscore van het zelfevaluatieformulier verstrengd. Hoe die berekening nu precies verloopt is niet bekend. Ook hier lijkt men dus een politiek compromis te hebben gevonden waarbij alle partijen, behalve de reiziger, winnen. Op dit ogenblik weet niemand welke criteria men hanteert om te beslissen of je al dan niet in quarantaine moet.
Bovendien gaat men het invullen van het PLF en de quarantaine strenger controleren. Het valt te betreuren dat dit niet eerder gebeurde.
Op 30/12 om 16.00u kwam het Overlegcomité met strengere regels die al het bovenstaande vervangen:
"Overlegcomité heeft strengere reisregels beslist. Dit moet invoeren van nieuwe besmettingen en verspreiding nieuwe virusvariant tegengaan", zo schrijft premier Alexander De Croo op Twitter.
Vanaf morgen (31 december) is iedereen die terugkeert uit een rode zone verplicht om zeven dagen in quarantaine te gaan. Dat was eerst enkel verplicht nadat het Passenger Locator Form (PLF) werd ingevuld en de quarantaine beval.
Daarnaast moet elke terugkerende Belg (uit een rode zone) twee verplichte testen ondergaan zodra hij terug in België is. Dat gebeurt op dag 1 en op dag 7.
Ook zullen er extra controles zijn bij terugkeer.
VERSCHIL TUSSEN ZAKENREIZEN EN PRIVÉREIZEN
Het meest opmerkelijke nieuws is dat men vanaf begin 2021 voor het eerst een duidelijk onderscheid zal maken tussen zakenreizen en privéreizen.
Zakenreizigers zullen vanaf 4 januari niet in quarantaine moeten als ze uit een rood gebied komen én als uit hun PLF blijkt dat ze géén risicogedrag vertoonden. Door de Federale Overheidsdienst Economie moet eerst nog een standaardwerkgeversattest worden opgemaakt waarmee de reiziger kan bewijzen dat het wel degelijk om een professionele reis ging. Dat attest zal technisch gekoppeld worden aan het PLF.
Hoe het de privéreizigers vanaf dan verder zal vergaan is nog niet bekend. Daarvoor is het wachten op het volgende Overlegcomité.
WE BREKEN GRAAG EEN LANS VOOR REIZIGERS
Het is tijdens deze crisis duidelijk geworden dat reizen niet zoiets is als een slechte gewoonte die je kan verbieden of kan afleren. Het zit ingebakken in onze natuur. Of het nu gaat om een uitstapje in eigen land of een reis naar het buitenland. Het valt ook moeilijk te kanaliseren. Getuige daarvan de overrompeling aan de kust, tijdens het lichtfestival in Brugge, in de Hoge Venen of lange wachtrijen op de luchthavens. We snakken naar vrijheid en waar die aan banden wordt gelegd ontstaan excessen. De coronacrisis rechtvaardigt tal van maatregelen in het belang van de volksgezondheid. Maar alle reizigers over dezelfde kam scheren en ze beschouwen als paria’s of zelfgenoegzame egoïsten gaat meer dan een brug te ver. Nog geen enkele studie kon aantonen dat verantwoord reizen een verhoogd risico met zich mee zou brengen. Alles draait om gedrag. Op reis of in je lokale supermarkt. En laat dat aub de maatstaf blijven om te oordelen. Bij Uniglobe beschikken we over de tools, het netwerk, de service en de expertise om je (zaken)reizen in veilige banen te leiden. Wij kijken alvast mee uit naar beterschap in 2021!